Nowa wysokość stawek FTR oraz MTR – aspekty praktyczne

Takie podejście jest zresztą uzasadnione także potrzebą zapewnienia pewności obrotu. Trudno bowiem sobie wyobrazić sytuację, w której – na skutek wprowadzenia zmian w prawie i niedostosowania do tych zmian uprzednio zawartych umów – utraci moc wiążącą znacząca część umów regulująca zasady wymiany ruchu pomiędzy operatorami. Tak daleko idący skutek mógłby doprowadzić do znacznie bardziej negatywnych następstw, aniżeli brak wdrożenia stawek FTR i MTR wynikających z Rozporządzenia delegowanego.

Po wtóre, nawet przyjmując potencjalne zastosowanie art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego, w analizowanej sytuacji, powstaje również pytanie, czy Rozporządzenie delegowane można uznać za „ustawę” w rozumieniu przywołanego przepis Kodeksu cywilnego, a w przypadku odpowiedzi pozytywnej, czy skutkiem sprzeczności umowy byłaby nieważność, czy też przepisy Rozporządzenia delegowanego obowiązują bezpośrednio zastępując nieważne postanowienia umowy? W doktrynie trafnie wskazuje się, że pojęcie ustawy w rozumieniu art. 58 Kodeksu cywilnego należy rozumieć szeroko, nie tylko poprzez odniesienie do ustaw, ale do wszystkich uregulowanych w Konstytucji RP powszechnie obowiązujących przepisów prawa, łącznie z prawem miejscowym i prawem Unii Europejskie^[33]. Powstaje pytanie, czy akt delegowany, którego charakter szczegółowo omówiłem powyżej mieści się w tak określonym zakresie aktów prawnych? Odpowiedź nie jest bynajmniej łatwa. Akty delegowane nie są bowiem wskazane w art. 288 ust. 1 TFUE, który określa katalog aktów prawodawczych UE. Jednocześnie jednak w doktrynie wskazuje się na dwa rozumienie źródeł prawa unijnego: wąskie, obejmujące wyłącznie akty prawne wskazane w art. 288 ust. 1 TFUE, jak i szersze, które w ramach unijnego prawa pochodnego obejmuje zarówno akty wymienione w art. 288 ust. 1 TFUE, jak i inne akty prawne przyjmowane przez instytucje UE w oparciu o przepisy TFUE^[34]. W odniesieniu do art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego, jako źródła prawa unijnego równoważne z ustawą, wskazuje się najczęściej tylko wiążące źródła prawa wymienione w art. 288 ust. 1 TFUE tj. prawo pierwotne oraz rozporządzenia i dyrektywy jako akty prawa pochodnego^[35]. Przytoczone poglądy przemawiają więc przeciwko uznaniu rozporządzenia delegowanego za „ustawę” w rozumieniu art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego.

W mojej ocenie, uwzględniając wiążący charakter Rozporządzenia delegowanego i jego bezpośredni skutek nie można jednak całkowicie wykluczyć zastosowania tego przepisu także do Rozporządzeń delegowanych.

Nie mam natomiast wątpliwości, że w przypadku sprzeczności postanowień umowy o połączeniu sieci z Rozporządzeniem delegowanym nie można mówić o konwalidacji nieważnych postanowień poprzez ich zastąpienie postanowieniami Rozporządzenia delegowanego, w szczególności postanowieniami określającymi wysokość stawek FTR/MTR. Żaden przepis Rozporządzenia delegowanego, czy inny akt prawny nie wskazuje bowiem na taki skutek.

Z odmienną sytuacją mamy do czynienia w przypadku tych stosunków cywilnoprawnych, gdzie źródłem współpracy jest decyzja administracyjna. Do decyzji administracyjnych nie znajdzie zastosowania art. 58 Kodeksu cywilnego. Nie można również mówić o nieważności decyzji z powodu zmian w przepisach prawa jakie nastąpiły po wydaniu decyzji administracyjnych zastępujących umowę. W mojej ocenie nie ma również przesłanek do stwierdzenia wygaśnięcia tych decyzji w zakresie w jakim określają one stawkę za zakańczanie połączeń.

W konsekwencji, wydaje się, że w przypadku braku implementacji Rozporządzenia delegowanego we wskazanym w Rozporządzeniu terminie 1 lipca br., w relacjach dwustronnych, dalej obowiązywać będzie stawka jaka określona jest w ramach danego stosunku cywilnoprawnego. Niestety może to oznaczać, że ponownie istotna część umów oraz decyzji nie zostanie dostosowana w terminie wskazanym w Rozporządzeniu delegowanym, a sprawy zostaną poddane rozstrzygnięciu Prezesa UKE w trybie spornym. W związku z tym powstaje również pytanie, czy za brak terminowej implementacji Rozporządzenia delegowanego operatorzy mogą spodziewać się sankcji ze strony Prezesa UKE? W obliczu potencjalnego napływu szeregu nowych spraw takiego scenariusza nie można wykluczyć.