Warto jednak zaznaczyć, że koncepcja wprowadzenia tej instytucji do kodeksu postępowania administracyjnego (dalej „Kpa”) była już przedmiotem rozważań zespołu do opracowania koncepcji modyfikacji postępowania administracyjnego[1]. Ostatecznie zrezygnowano z wprowadzenia tej instytucji do Kpa[2], a tym samym na chwilę obecną brak jest przepisów ogólnych określających sposób procedowania, wydawania oraz zaskarżania takich decyzji. Brak jest również ujęcia tej specyficznej, odmiennej od decyzji indywidualnych, formy działania administracji w przepisach ogólnych, co zakładał projekt nowelizacji Kpa opracowany przez ww. Zespół[3].
Brak wyraźnego unormowania decyzji generalnych w Kpa nie oznacza jednak, że tego rodzaju forma działania administracji nie funkcjonuje na gruncie obowiązujących przepisów. Liczne przykłady przepisów określających kompetencje organu zbliżone do decyzji generalnej podają M. Szewczyk, E. Szewczyk[4], wskazując m.in. na stosowanie analogicznych instytucji w przepisach:
- prawa farmaceutycznego,
- sanitarnych,
- regulujących stany i sytuacje nadzwyczajne,
- porządku i bezpieczeństwa publicznego,
- przepisach regulacyjnych dla przedsiębiorców,
- prawa wodnego,
- prawa ochrony przyrody,
- prawa o lasach,
- ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
- prawa drogowego,
- prawa zagospodarowania przestrzeni.
Najbardziej znanym przykładem tego rodzaju działań administracji są środki prawne przewidziane w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, które stanowiły podstawę m.in. do wycofania z obrotu tzw. dopalaczy.
Wspomniani autorzy, jako akty generalne traktują bowiem nie tylko akty skierowane do określonego lub dającego się określić kręgu adresatów, ale także akty, które nadają jakiś status publiczno-prawny pewnym rzeczom lub regulują sposób korzystania z jakiejś rzeczy przez ogół[5].
W piśmiennictwie prawniczym wskazuje się, że:
Generalny akt administracyjny kreuje normy zachowania w sposób indywidualny (co odróżnia go od aktów normatywnych), określając jednocześnie adresatów w sposób generalny (co z kolei odróżnia go od decyzji indywidualnych)[7].
We wspomnianym powyżej projekcie nowelizacji Kpa zaproponowano następujące ujęcie decyzji generalnej: „Organ administracji publicznej załatwia sprawę dotyczącą nieokreślonej liczby lub grupy podmiotów w drodze decyzji generalnej”[8]. Taka definicja spotkała się jednak z krytyką M. Szewczyk oraz E. Szewczyk, którzy zaproponowali jej rozszerzenie o wskazane powyżej dwa przypadki aktów generalnych:
---------------------------------------
PRZYPISY
[1] Por. szerzej na temat prac nad nowelizacją Kpa oraz analizowanymi zmianami w przepisach – W. Piątek, A. Skoczylas, Decyzje generalne w kodeksie postępowania administracyjnego, Państwo i Prawo z 2015 r., z. 10, s. 101 i n.
[2] O przyczynach rezygnacji z wprowadzenia przepisów dotyczących decyzji generalnej do Kpa – patrz wywiad z prof. Z. Kmieciakiem, Prof. Zbigniew Kmieciak: zmiana procedury administracyjnej to krok w dobrym kierunku, Rzeczpospolita z 24 lipca 2017 r., (dostęp 2020-06-24).
[3] W. Piątek, A. Skoczylas, Decyzje generalne (…), s. 106. W założeniu zmianie miał ulec art. 1a Kpa poprzez wyraźne wskazanie, że reguluje on postępowanie przed organami administracji publicznej w innych należących do ich właściwości sprawach, których załatwienie następuje w drodze decyzji generalnej.
[4] M. Szewczyk, E. Szewczyk, Generalny akt administracyjny, Warszawa 2014 r., s. 114 i n.
[5] Por. M. Szewczyk, E. Szewczyk, Uwagi polemiczne do opracowania dotyczącego tzw. decyzji generalnych w: Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, Raport zespołu eksperckiego, s. 125.
[6] M. Szewczyk, E. Szewczyk, Generalny akt (…), s. 91.
[7] Ibidem, s. 91-92.
[8] Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, Raport zespołu eksperckiego: , s. 23.
