Zgoda taka ma charakter niezależny od innych zgód i nie może zostać wywiedziona ze zgody na przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych, która została udzielona wyłącznie na podstawie ustawy o ochronie danych osobowych czy zgody na otrzymywanie informacji handlowych drogą elektroniczną w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Wedle Prezesa UOKiK, zgodę należy uzyskać przed rozpoczęciem działań marketingowych, a nie w trakcie ich prowadzenia.
Niewypełnienie obowiązku uzyskania zgody podlega karze pieniężnej nakładanej przez Urząd Komunikacji Elektronicznej. Oprócz sankcji finansowej ze strony Prezesa UKE (w wysokości do 3 proc. przychodu ukaranego podmiotu, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym) nieuzyskanie zgody na marketing bezpośredni może być kwalifikowane jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, o której mowa w art. 24 ust. 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, za co przedsiębiorca może zostać ukarany przez Prezesa UOKiK karą w wysokości do 10 proc. obrotu. Paradoksalnie sankcja ze strony Prezesa UOKiK może zostać zastosowana także w przypadku niewykonania – gdy jest to dopuszczalne w świetle innych przepisów prawa – obowiązków informacyjnych dotyczących NBO. Natomiast za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących ochrony danych osobowych w kontekście marketingu bezpośredniego Prezes Urzędy Ochrony Danych Osobowych również nałożyć może administracyjną karę pieniężną (do 20 000 000 euro lub 4 proc. całkowitego rocznego światowego obrotu przedsiębiorstwa), a także nakazać podjęcie czynności o charakterze naprawczym. Stąd tak ważne jest – z punktu widzenia firm telekomunikacyjnych – odnalezienie się w przepisach Pt (docelowo PKE) i regulacjach z zakresu ochrony danych osobowych.
Na szczeblu Unii Europejskiej wciąż tworzona jest kompleksowa regulacja dotycząca prywatności w internecie (rozporządzenie PE i Rady w sprawie poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych w łączności elektronicznej, czyli tzw. rozporządzenie e-privacy), w której unormowana zostanie kwestia marketingu bezpośredniego. Zasadniczo projekt rozporządzenia e-privacy przewiduje wymóg uzyskania zgody użytkownika końcowego na wysłanie mu wszelkich treści komercyjnych pocztą mailową (motyw 33 preambuły oraz art. 16 ust.1 rozporządzenia e-privacy). Rozporządzenie e-privacy nie ogranicza jednak możliwości korzystania z danych kontaktowych klienta w odniesieniu do istniejącej relacji z danym klientem w celu oferowania mu podobnych własnych produktów lub usług – o ile dane te zostały pozyskane zgodnie z RODO (pkt 33 preambuły i art. 16 ust. 2 rozporządzenia e-privacy). W takim przypadku ograniczenie stanowić będzie jedynie sprzeciw wobec takiego wykorzystania danych, nie zaś sam brak zgody marketingowej.
W kontekście połączeń telefonicznych w ramach marketingu bezpośredniego jedną ciekawych z propozycji zawartych w projekcie rozporządzenia e-privacy jest obowiązek oznaczania połączeń marketingowych specjalnym prefiksem. Takie rozwiązanie umożliwi użytkownikom końcowym odrzucanie niepożądanych połączeń.
AUTORKI
Iwona Kacprzak. Specjalizuje się w postępowaniu cywilnym oraz sądowoadministracyjnym. Doświadczenie zawodowe zdobywała w poznańskich kancelariach prawnych. W trakcie aplikacji pracowała również w Delegaturze UOKiK w Poznaniu, gdzie prowadziła postępowania dotyczące problematyki naruszania zbiorowych interesów konsumentów oraz nadużywania pozycji dominującej. W latach 2016-2021 była członkiem rady nadzorczej spółki komunalnej. Jest absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Katarzyna Racka. Przez dwanaście lat pracowała w UOKiK. Specjalizuje się w polskim i unijnym prawie ochrony konkurencji oraz w sprawach z obszaru ochrony konsumentów. Doradza klientom z branż: telekomunikacyjnej, farmaceutycznej, leasingowej oraz lotniczej. Wspiera klientów w postępowaniach przed Prezesem UOKiK, a także przed regulatorami rynku telewizyjnego, telekomunikacyjnego i energetycznego. Doradza w projektach związanych z pozyskiwaniem pomocy publicznej. Absolwentka prawa i politologii na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
