Tajemnica telekomunikacyjna w PKE bez rewolucji

W dniu 14 września 2016 r. Komisja Europejska przedstawiła projekt nowej dyrektywy – Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej (ang. European Electronic Communication Code), stanowiącej efekt długo oczekiwanej, kompleksowej reformy regulacji telekomunikacyjnych w Unii Europejskiej. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z dnia 11 grudnia 2018 r. ustanawiająca Europejski Kodeks Łączności Elektronicznej^[1] (dalej „EKŁE”), ostatecznie weszła w życie 20 grudnia 2018 r. Akt ten przekształcił i zastąpił szereg dotychczasowych dyrektyw takich jak np.: 2002/19/WE, 2002/20/WE czy 2002/21/WE, i jest elementem szerokiego pakietu przepisów telekomunikacyjnych^[2].

 

(źr. autor)

Nowe przepisy zawarte w EKŁE miały być pierwotnie włączone do porządku prawnego i stosowane w państwach UE do dnia 21 grudnia 2020 r. W Polsce implementacja odbywa się poprzez stworzenie nowego aktu prawnego, jakim będzie ustawa Prawo Komunikacji Elektronicznej (dalej „PKE”), mającej zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne^[3] (dalej „PT”). Ostatecznie czas transpozycji dyrektywy do polskiego porządku prawnego nie został dotrzymany i nadal toczą się prace legislacyjne.

W kontekście bardzo szerokich zmian jakich dokona ustawa Prawo Komunikacji Elektronicznej, warto przyjrzeć się bliżej niektórym kwestiom odnoszącym się do tajemnicy telekomunikacyjnej w projekcie tej ustawy, w jego brzmieniu z dnia 13 maja 2021 r.^[4]. Omówione zostaną jedynie wybrane zagadnienia, gdyż szczegółowe przedstawienie wszystkich przepisów przekracza ramy niniejszego artykułu.

Na wstępie przypomnieć należy, że przepisy dotyczące prawa do ochrony tajemnicy w telekomunikacji mają swoje źródło w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.^[5] (dalej „Konstytucja”), a konkretniej w Rozdziale II „Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela”. Ustawa zasadnicza ustanawia:

• ogólne prawo do ochrony prywatności (art. 47 Konstytucji),
• tajemnicę komunikowania się (art. 49 Konstytucji)^[6],
• prawo do autonomii informacyjnej – ochrony danych osobowych (art. 51 Konstytucji).

Należy zaznaczyć, iż przedmiotem tajemnicy telekomunikacyjnej jest nie tylko treść komunikatów, lecz także sam fakt komunikowania się i okoliczności mu towarzyszące^[7]. Wszelkie ograniczenia tajemnicy komunikowania się muszą spełniać wymogi określone w art. 31 ust. 3 Konstytucji a w szczególności przesłankę proporcjonalności.

Zanim rozwinięta zostanie kwestia przepisów w projekcie PKE, przypomnieć należy podstawowe informacje dotyczące ochrony tajemnicy telekomunikacyjnej, określone w obowiązującej jeszcze PT. Uregulowane są one w art. 159-174d PT w Dziale VII „Tajemnica telekomunikacyjna i ochrona danych użytkowników końcowych”.

Art. 159 ust. 1 PT zawiera definicję legalną tajemnicy telekomunikacyjnej. Określone są w nim kategorie danych objęte tajemnicą telekomunikacyjną, do których należą:

• dane dotyczące użytkownika, treść indywidualnych komunikatów;
• dane transmisyjne (dane przetwarzane dla celów przekazywania komunikatów w sieciach telekomunikacyjnych lub naliczania opłat, w tym dane lokalizacyjne);
• dane o lokalizacji (służące do wykonania usług o wartości wzbogaconej);
• dane o próbach uzyskania połączenia.