Tasowanie częstotliwościami
Drugim terminem opisującym działania z zakresu "elastycznej" gospodarki zasobami częstotliwości jest reshuffling. To określenie rodzi z kolei skojarzenia z grami i rozdawaniem kart, choć może również być tłumaczone jako dokonywanie zmian personalnych lub organizacyjnych (choćby i reorganizacji rządu). Rzeczywiście, pewien sens tej "roszady" został zachowany w jej stosowaniu w dziedzinie telekomunikacji, ponieważ termin spectrum reshuffling odnosi się do przeorganizowywania i "tasowania" bloków częstotliwości będących w użytkowaniu przez różne podmioty.
Potrzeba takiej wymiany, czy też roszady wynika z faktu, iż zasoby częstotliwości w danym paśmie przeznaczonym np. dla potrzeb świadczenia usług telefonii komórkowej uwalniane są w długotrwałej perspektywie czasowej. W rezultacie bloki częstotliwości, o które ubiegali się w różnych latach operatorzy telekomunikacyjni, są "przemieszane" i bloki, będące w posiadaniu tego samego operatora, są "przedzielone" blokami wykorzystywanymi przez innego. W rezultacie, operatorzy nie są w stanie wykorzystywać w pełni całości posiadanych częstotliwości w danym paśmie w postaci jednego, szerokiego kanału częstotliwościowego.
Dokonanie przez regulatora rynku swoistego "nowego rozdania" nie jest łatwe, ponieważ operatorzy otrzymują prawa do częstotliwości na określony czas, wynoszący zwykle 10, 15 (lub więcej) lat, a do tego zezwolenia wydawane są w różnych datach. Dokonanie reshufflingu może być zatem rozważane w sytuacji, kiedy dotychczasowe licencje wygasają i operatorzy ubiegają się o zezwolenia na użytkowanie częstotliwości na kolejne okresy.
Organy regulacyjne w poszczególnych krajach wypracowały odmienne podejścia przy rozpatrywaniu wniosków o ponowną rezerwację częstotliwości. Możliwe jest np. ogłoszenie przetargu, czy też aukcji, której przedmiotem będzie cały dotychczas użytkowany zakres częstotliwości w danym paśmie. Dotychczasowi dysponenci są preferowani w ubieganiu się o dany zasób, ale ich dotychczas przedzielone bloki będą mogły teraz ze sobą sąsiadować, tworząc przyległe zasoby (contigous spectrum). O takie działania organu regulacyjnego wnioskowali np. operatorzy telefonii komórkowej w Indiach, wnosząc o reshuffling w paśmie 900 MHz.
Pora przyjrzeć się, czy postulaty elastycznego gospodarowania zasobami częstotliwości, w tym przeprowadzenia działań z zakresu refarmingu i reshufflingu częstotliwości, mogą zostać zrealizowane w środowisku regulacyjnym definiowanym przez przepisy prawa polskiego w szczególności przez ustawę Prawo telekomunikacyjne (Pt).
Prawo sprzyja
W odniesieniu do różnorodnych form refarmingu, ustawa Pt stworzyła warunki do realizacji postulatu elastycznego zarządzania zasobami częstotliwości. Zmiana przeznaczenia danego zasobu częstotliwości, będąca najczęściej rezultatem międzynarodowych ustaleń na szczeblu Międzynarodowego Związku Telekomunikacyjnego – ITU, bądź też efektem decyzji Komisji Europejskiej, realizowana jest w porządku krajowym poprzez nowelizację rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Krajowej Tablicy Przeznaczeń Częstotliwości (KTPCz, obowiązujący obecnie tekst został przyjęty 27 grudnia 2013 r.). Równocześnie Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej ustala dla danego zakresu plan zagospodarowania częstotliwości, który zgodnie z treścią art. 112 Pt uwzględnia w szczególności uzgodnione przeznaczenia częstotliwości w ramach Unii Europejskiej, potrzebę efektywnego wykorzystania częstotliwości, a także konieczność zapewnienia neutralności technologicznej i usługowej.