Już ponad 8 lat toczy się sprawa z powództwa P4 oraz T-Mobile Polska o domniemane udzielenie niedozwolonej pomocy publicznej akcjonariuszom Sferia S.A. 1,5 tyg. temu Komisja Europejska zaprosiła do składania stanowisk w tej sprawie. Jest to kolejny krok po zgłoszeniu zastrzeżeń pod adresem rządu RP… we wrześniu 2020 r.
Przypomnijmy, że w 2013 r. – po kilku latach sporów – Urząd Komunikacji Elektronicznej zdecydował alokować zasoby operatora w paśmie 800 MHz na blok radiowy nie kolidujący z częstotliwościami GSM-R. Było to wynikiem bezprecedensowego porozumienia rządu z akcjonariuszami Sferii, które wzbudziło poważne zaniepokojenie konkurencyjnych operatorów. Alokacja odbyła się bezkosztowo, po czym w dwa lata później uczestnicy aukcji 800 MHz płacili za taki sam blok 1,5-2 mld zł, co jeszcze podsyciło ich niezadowolenie.
Komisja jeszcze nie stwierdziła faktu udzielenia niedozwolonej pomocy publicznej przez Polskę, ale po przeprowadzeniu wstępnej oceny (…) ma jednak poważne wątpliwości, czy przydzielenie pasma 800 MHz w 2013 r. nie przynosi Sferii selektywnej korzyści. Chociaż polska ustawa Prawo telekomunikacyjne ma ogólne zastosowanie i w tym sensie nie daje podstaw do domniemania selektywnej korzyści, zastosowanie ustawy w przedmiotowej sprawie doprowadziło do odstępstwa od unijnych ram regulacyjnych w dziedzinie telekomunikacji. Komisja zauważa, że w decyzji z 2013 r. przydzielono Sferii dwa bloki o szerokości 5 MHz w paśmie 800 MHz bez przeprowadzenia procedury selekcji i bez opłat. Natomiast pozostałym operatorom przydzielono w 2016 r. pozostałe bloki w paśmie dywidendy cyfrowej 800 MHz w drodze konkurencyjnej procedury i za opłatą wynoszącą średnio ok. 430 mln EUR. Ponadto w decyzji z 2013 r. nie nałożono na Sferię obowiązków w zakresie zasięgu, inaczej niż miało to miejsce w przypadku decyzji polskiego organu regulacyjnego o przydzieleniu pasma 800 MHz innym operatorom. Komisji nie udało się ustalić powodów, które mogłyby uzasadniać odmienne traktowanie Sferii i innych operatorów.
Ugoda z akcjonariuszami i zmiana bloku częstotliwości miała jednak miejsce dwa lata przed aukcją i trzy lata przed będącym wynikiem aukcji przydziałem częstotliwości, zatem strona polska ma powody twierdzić, że Sferii nie przyznano żadnej pomocy, ponieważ decyzja polskiego krajowego organu regulacyjnego w sprawie przydzielenia pasma 800 MHz w 2013 r. zmieniła jedynie istniejącą rezerwację przyznaną pierwotnie w 2003 r. Zdaniem Polski zmiana rezerwacji była konieczna do osiągnięcia celów polityki regulacyjnej: zapewnienie interesu i bezpieczeństwa publicznego, a także ochrony interesów Sferii. W związku z tym Polska twierdzi, że Sferii nie przyznano selektywnej korzyści, ponieważ zmiana rezerwacji Sferii opierała się na polskiej ustawie telekomunikacyjnej, która ma zastosowanie do wszystkich operatorów i która miałaby zastosowanie do każdego operatora, gdyby znalazł się on w takiej samej sytuacji jak Sferia.
Do ostatecznego rozstrzygnięcia sporu pomiędzy Polska a Komisją Europejską jest wciąż bardzo daleko i budzi spore zdziwienie, jak długo on trwa.
Warto przypomnieć, że Sferia od 2018 r. nie korzysta już z bloku będącego przedmiotem sporu. Blok czeka na ponowną procedurę selekcyjną i przydział. Powyższy spór Polska – KE może rzutować na zainteresowanie blokiem.
