Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT) w ubiegłym tygodniu przedstawiła kluczowe wnioski z trzeciej edycji raportu „Postawy Polaków wobec nowych technologii”, przygotowanego przez badaczy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II na zlecenie PIIT.
Obawy technologiczne Polaków są przede wszystkim związane z elektrowniami jądrowymi, promieniowaniem rentgenowskim RTG w trakcie diagnostyki, liniami wysokiego napięcia, sztucznym promieniowaniem UV oraz falami elektromagnetycznymi.
Pomimo że infrastruktura telekomunikacja nie stanowi wśród Polaków głównej obawy technologicznej, to stopień akceptacji budowy nadajników w Polsce jest niższy niż w Japonii. Na tle pozostałych krajów Polacy wypadają jako najbardziej sceptyczni wobec PEM (pola elektromagnetycznego). Największy stopień akceptacji budowy nadajników/anten stwierdza się w Japonii, najmniejszy – w Polsce. Z kolei w Japonii technologia 5G jest postrzegana bardziej neutralnie, a zaufanie społeczne do źródeł informacji jest wyższe.
– Wyniki raportu pokazują, że w naszym społeczeństwie nadal istnieje wiele głęboko zakorzenionych obaw dotyczących technologii. Większość z nich wynika z braku wiedzy na temat realnego działania PEM. Można powiedzieć, że jesteśmy sceptykami technologicznymi, więc potrzeba edukacji jest tym bardziej pilna – zauważa cytowana w komunikacie prof. KUL Urszula Soler współautorka raportu.
W raporcie znalazły się ponadto informacje dotyczące czynników warunkujących rozwój nowych technologii. W obszarze infrastruktury sieciowej w Polsce nadal istnieją bariery związane z dostępem do sieci NGA (Next Generation Access). Zaledwie 78 proc. gospodarstw domowych w Polsce ma pełny dostęp do tych usług, podczas gdy w takich krajach, jak Belgia czy Holandia wskaźnik ten przekracza 99 proc.
Jednocześnie rosnąca nieufność społeczna wobec pola elektromagnetycznego (PEM) staje się wyzwaniem, zwłaszcza w obliczu geopolitycznych zagrożeń, takich jak dezinformacja w internecie czy potrzeba zwiększenia bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni.
Eksperci podkreślają, że zwiększenie świadomości społecznej na temat korzyści i ryzyk związanych z PEM oraz wzmocnienie zaufania do instytucji naukowych i publicznych powinno być priorytetem przyszłych działań w Polsce. Wprowadzenie programów edukacyjnych wzorowanych na dobrych praktykach międzynarodowych może znacząco zmniejszyć sceptycyzm technologiczny.
Kluczowe wnioski z raportu zaprezentowane zostały przez autorów publikacji, dr hab. Urszulę Soler, prof. KUL oraz dra hab. Grzegorza Adamczyka, prof. KUL:
- W Polsce pole elektromagnetyczne i linie wysokiego napięcia wzbudzają większe obawy niż w Niemczech czy Japonii.
- Jedynie 25 proc. Polaków zaakceptowałoby budowę nadajnika sieci komórkowej w promieniu 500 metrów od swojego domu, podczas gdy w Japonii odsetek ten jest znacznie wyższy.
- Polska wykazuje największy sceptycyzm wobec rozwoju infrastruktury sieciowej, podczas gdy Niemcy i Japonia intensywnie rozwijają technologię 5G, koncentrując się na ich integracji z innymi sektorami, takimi jak robotyka i inteligentne miasta.
- Niemcy w gronie głównych źródeł PEM wymieniają słuchawki do telefonów komórkowych, zaś Japończycy domowe urządzenia elektryczne. Polską specyfiką jest częste wskazywanie jako źródła PEM komputerów, monitorów, telewizorów oraz wiatraków produkujących prąd.
- W Polsce i Japonii telewizja i internet są głównymi preferowanymi źródłami informacji dotyczącymi PEM, podczas gdy Niemcy częściej wybierają czasopisma naukowe i książki.
- Choć największym zaufaniem we wszystkich trzech krajach cieszą się naukowcy i eksperci, to ufa im aż 70 proc. Niemców, ale tylko 47 proc. Polaków i 38 proc. Japończyków. Na drugim miejscu są pracownicy ochrony zdrowia (49 proc. w Niemczech, 43 proc. w Polsce i 24 proc. w Japonii).
