Przegląd prasy, poniedziałek

Puls Biznesu: eobuwie.pl opóźni wejście na giełdę

CCC opóźni debiut na giełdzie internetowego sklepu eobuwie.pl. Wszystko przez złą koniunkturę na parkiecie. – Koniunktura się pogorszyła, trochę nas to wystraszyło i zawiesiliśmy ją na jakiś czas: rok, może półtora czy dwa lata. Myślę, że ta spółka będzie dużo więcej warta – mówi Dariusz Miłek, założyciel CCC. CCC zakładało, że pieniądze z IPO byłyby przeznaczone na rozwój, w tym na ekspansję rynkową i rozbudowę logistyki. Po ofercie miało pozostać głównym akcjonariuszem. Pomimo powiązań udziałowych oferta internetowego sklepu nie ma zbyt wiele wspólnego z marką CCC i sprzedaje głównie obuwie marek znanych na całym świecie. Inwestycja w sklep miała być odpowiedzią na rewolucję, którą przechodzi handel. Spółka przygotowała także „pomost” między sklepami stacjonarnymi a internetowymi — tak zwany omnichannel. Są to całkowicie „realne” sklepy, choć wewnątrz niewiele przypominające tradycyjne. Nie ma bowiem półek z produktami, a jedynie tablety do przeglądania oferty sklepu.

Więcej w: eobuwie ma przytyć przed debiutem (dostęp płatny)

Puls Biznesu: Sejm uchwalił kasy online

Sejm uchwalił w piątek ustawę wprowadzającą nowy rodzaj kas rejestrujących (kas online). Nowe przepisy mają m.in. ograniczyć szarą strefę. Dane z kas rejestrujących będą stanowiły w praktyce elektroniczny obraz paragonów, na których nie podaje się żadnych informacji dotyczących konsumenta. Szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie prowadził Centralne Repozytorium Kas, do którego będą wprowadzane wszystkie dane z zawieranych transakcji przy użyciu kas online. Nie będzie miał on jednak informacji na temat konsumentów nabywających dane towary lub usługi. Obowiązkiem wprowadzania nowego rodzaju kas przedsiębiorcy będą obejmowani stopniowo w zależności od rodzaju prowadzonej działalności.

Więcej w: Będą kasy online (dostęp płatny)

Puls Biznesu: Aplikacje do hulajnóg

W stolicy dostępna jest druga aplikacja do wypożyczania hulajnóg — Hive. Rynek, który kreują giganci, zaczyna kwitnąć. — W ciągu najbliższych kilku dni wprowadzimy na ulice Warszawy 400 elektrycznych hulajnóg. Będą dostępne dla mieszkańców w granicach trzech dzielnic – Śródmieścia, Żoliborza i Mokotowa. Zanim rozszerzymy obszar działania, chcemy dopracować wszelkie elementy systemu, które będą wpływać na jakość usługi, naszą współpracę z miastem i to, jak odbierają nas mieszkańcy – mówi Łukasz Gontarek, menedżer Hive na Warszawę. W stolicy dostępna jest druga aplikacja do wypożyczania hulajnóg – Hive. Rynek, który kreują giganci, zaczyna kwitnąć. – W ciągu najbliższych kilku dni wprowadzimy na ulice Warszawy 400 elektrycznych hulajnóg. Będą dostępne dla mieszkańców w granicach trzech dzielnic – Śródmieścia, Żoliborza i Mokotowa. Zanim rozszerzymy obszar działania, chcemy dopracować wszelkie elementy systemu, które będą wpływać na jakość usługi, naszą współpracę z miastem i to, jak odbierają nas mieszkańcy – mówi Łukasz Gontarek, menedżer Hive na Warszawę.

Więcej w: Daimler powalczy o minuty (dostęp płatny)

Puls Biznesu: Obniża prowizji w Travelplanet

Multiagent obniża salonom zapłatę za sprzedaż ofert Itaki i Rainbowa. Pierwsze z biur jest bardzo niezadowolone. Agenci sieci partnerskiej i franczyzowej Travelplanet.pl otrzymali informację, że od początku lutego prowizje za sprzedaż produktów Itaki i Rainbow zostają obniżone. Firma tłumaczy to problemami we współpracy z touroperatorami, poinformował portal waszaturystyka.pl. Travelplanet to jedna z dwóch głównych sieci multiagencyjnych, obok Wakacje.pl, z którymi od początku roku nie współpracuje TUI. Ma ponad 150 salonów sprzedaży, a Wakacje.pl – ponad 240.

Więcej w: Travelplanet tnie prowizje (dostęp płatny)

Puls Biznesu: Maszyna wydrukuje mieszkanie

Wsparcie inwestorów pomoże spółce REbuild dokończyć drukarkę 3D. Może ona rozwiązać wiele problemów budownictwa. Funduszee Simpact i AgriTech Hub zainwestowały 900 tys. zł w spółkę REbuild, która tworzy wykorzystującą beton drukarkę 3D dla budownictwa. Pieniądze zostaną przeznaczone na rozwój tej maszyny. Rafał Perz, wiceprezes REbuild, tłumaczy, że budowlanka to jedna z ostatnich dużych branż, która wciąż jeszcze nie została zautomatyzowana.

Więcej w: Maszyna wydrukuje mieszkanie (dostęp płatny)

Puls Biznesu: Pierwsze rozstrzygnięcia w konkursie GovTech Polska

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii ogłosiło zwycięzcę konkursu realizowanego przez GovTech Polska. Został on stworzony, żeby umożliwić start-upom oraz małym i średni firmom realizację projektów technologicznych dla państwa – bez wadium i innych warunków, które ograniczają im dostęp do zamówień. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii jako pierwsze ogłosiło wyniki konkursu. Rzucone przez nie wyzwanie polegało na wdrożeniu inteligentnej wyszukiwarki informacji wyposażonej w moduł business intelligence, która umożliwi pracownikom resortu sprawne zarządzanie wiedzą, informacjami i danymi. Z zadaniem najlepiej poradziła sobie spółka BI Insight ze stolicy. Jury doceniło w szczególności przygotowany przez nią opis sposobu wdrożenia rozwiązania i jego jakość merytoryczną.

Więcej w: Nowatorska wyszukiwarka dla urzędników (dostęp płatny)

Parkiet: Szanse robotyki i sztucznej inteligencji

Początek robotyki datowany jest na rok 1961, kiedy to w General Motors uruchomiono pierwszy manipulator pracujący na linii produkcyjnej. Po ponad 50 latach rozwoju interdyscyplinarnej dziedziny wiedzy działającej na styku mechaniki, automatyki, elektroniki, sensoryki, cybernetyki, informatyki oraz sztucznej inteligencji robotyka jest wciąż w trendzie wznoszącym. Perspektywom i potencjałowi rozwoju branży robotycznej przyglądać się będą uczestnicy 11. Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. W dniach 13–15 maja br. odbędzie się ok. 150 debat tematycznych z udziałem kilkuset prelegentów. Wśród omawianych tematów znajdą się: kierunki zastosowań robotyki, obszary, w których roboty mają najwięcej do zrobienia, osiągnięcia robotyki w Polsce i sposoby na dogonienie światowej czołówki. Eksperci porównają upowszechnianie się robotów z kosztami ich produkcji, a także omówią tematykę sztucznej inteligencji oraz technologii i materiałów, z których korzystają producenci robotów.

Więcej w: Jak roboty i sztuczna inteligencja zmieniają przemysł (dostęp płatny)

Parkiet: Producenci gier silni na giełdzie

W poniedziałek ruszają nowe indeksy makrosektorowe, a wśród nich WIG.GAMES. Wielkim nieobecnym jest w nim Techland.

Więcej w: Twórcy gier rosną na giełdzie w siłę (dostęp płatny)

Parkiet: Światłowodowe prognozy

Orange Polska wierzy, że budowa sieci FTTH to przyszłość. Prognozy Idate pokazują jak daleka. Dziesięć–dwanaście lat daje sobie na zwrot z inwestycji w światłowody Orange Polska. Wiele zależeć będzie od popularyzacji i sprzedaży łączy. Firma Idate pokazuje, jaka jest perspektywa na kolejnych sześć lat. Najnowsze prognozy analityczno-konsultingowej firmy Idate przewidują, że w 2020 r. liczba abonentów korzystających ze światłowodowego dostępu do internetu w Polsce wyniesie 1,6 mln, a w zasięgu takiej sieci (w modelu FTTH/FTTB, czyli fiber to the home, lub fiber to the building) będzie 6,5 mln gospodarstw domowych. Oznacza to, że sieć wykorzystana byłaby w prawie 25 proc. i że liczba abonentów urośnie o około 130 proc. w porównaniu ze stanem na koniec września ub.r., a zasięg sieci o 63 proc. Eksperci z Idate szacują, że we wrześniu ub.r. zasięg FTTH/FTTB w Polsce to 4 mln gospodarstw domowych, co daje penetrację sieci umowami abonenckimi na poziomie 17 proc. Analitycy spodziewają się, że w przyszłym roku światłowód będzie w co dziesiątym domu w Polsce (11 proc. gospodarstw zaopatrzy się do tego czasu w takie łącze), a w 2025 roku w prawie co trzecim (31,6 proc.).

Więcej w: Światłowodowe prognozy (dostęp płatny)

Rzeczpospolita: Będą kasy online

Informacje z paragonu pójdą prosto do skarbówki. Ma to ograniczyć nadużycia. Posłowie przyjęli w piątek przepisy wprowadzające kasy fiskalne online. Informacje z nich będą na bieżąco przekazywane fiskusowi. Nowelizacja ma wejść w życie już 1 maja 2019 r. Ale nowe obowiązki będą przedsiębiorców obejmować stopniowo.

Więcej w: Firmy muszą kupić kasy online (dostęp płatny)

Rzeczpospolita: Smart home na fali

Coraz chętniej instalujemy różnego rodzaju czujniki, alarmy i systemy sterowania zintegrowane z naszymi smartfonami. W ub.r. po taką technologię sięgnął prawie co czwarty budujący dom. Obraz z domowej kamery streamowany na telefon, możliwość sterowania za jego pośrednictwem ogrzewaniem, klimatyzacją i oświetleniem, a nawet drzwi otwierane za pomocą aplikacji – po takie rozwiązania smart sięgają Polacy. Jak wynika z najnowszych danych firmy Oferteo.pl, udostępnionych „Rzeczpospolitej", nieruchomości w naszym kraju stają się coraz bardziej inteligentne. W zeszłym roku 23 proc. respondentów przyznało, że postawiło na rozwiązania smart home.

Więcej w: Popyt na urządzenia smart home w Polsce szybko rośnie (dostęp płatny)

Rzeczpospolita: Czy ulgę B+R można łączyć z innymi formami wsparcia?

Jednoczesne korzystanie z ulgi na badania i rozwój i z innych programów jest możliwe. Ważne, aby te same koszty nie były zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek innej postaci. W poprzednich częściach cyklu o uldze B+R zostało pokazane jak w praktyce rozliczać ulgę oraz w jaki sposób przygotować się do ewentualnej kontroli. Trzeba jednak jeszcze wyjaśnić co w sytuacji, gdy podatnik już korzysta lub ma zamiar korzystać z innych form wsparcia. Czy będzie mógł połączyć ulgę B+R ze wsparciem z innych instrumentów pomocowych, pamiętając o tzw. zakazie podwójnego finansowania? Jak to zrobić, żeby uzyskać maksymalną korzyść?

Więcej w: Czy ulgę B+R można łączyć z innymi formami wsparcia? (dostęp płatny)

Rzeczpospolita: O współpracy biznesu z nauką

Bez dobrej współpracy przedsiębiorców z uczelniami nie da się budować nowoczesnej gospodarki. Na szczęście przybywa przykładów, że w Polsce sytuacja zmienia się na lepsze. W globalnych rankingach innowacyjności nasz kraj wypada słabo, ale jest szansa na poprawę. Optymizmem napawają najnowsze wyliczenia Polskiego Instytutu Ekonomicznego, z których wynika, że nasz kraj jest liderem wzrostu liczby zatrudnionych w obszarze badań i rozwoju wśród krajów UE oraz OECD. Jeśli nie postawimy na autorskie, innowacyjne produkty i usługi, to polskie przedsiębiorstwa nie będą w stanie skutecznie konkurować z globalnymi gigantami. O tym, że jest to możliwe, świadczy przykład rzeszowskiego Asseco Poland. Efektem zrealizowanych przez tę firmę projektów badawczych są autorskie systemy informatyczne, z których korzysta ponad połowa polskich banków, największe firmy ubezpieczeniowe, energetyczne, telekomunikacyjne, podmioty służby zdrowia oraz administracja publiczna. Asseco współpracuje z Politechniką Rzeszowską na podstawie zawartego pięć lat temu porozumienia.

Więcej w: Biznes i nauka muszą się polubić (dostęp płatny)

Rzeczpospolita: Samorządy o technologie

Najbardziej zaawansowane informatycznie urzędy są nie tylko w dużych miastach – mówi Jarosław Jastrzębski, wiceprezes Asseco Data Systems SA, które tworzy rozwiązania informatyczne dla samorządów.

Więcej w: Samorząd powinien integrować mieszkańców poprzez technologie (dostęp płatny)

Dziennik Gazeta Prawna: Wpadka z e-dowodami

Oficjalnie do gmin trafiło 700 sztuk wadliwych dowodów z czipem. Nasze źródła mówią, że skala może być kilkukrotnie większa, a sprawa jest zamiatana pod dywan. Od 4 marca możemy składać wnioski o wydanie nowych dowodów osobistych, wyposażonych w warstwę elektroniczną. Do zeszłego piątku urzędnicy przyjęli już 134 tys. takich zamówień. Kolejne są składane na bieżąco w urzędach lub drogą internetową przez platformę ePUAP. Dokumenty są produkowane pod nadzorem Centrum Personalizacji Dokumentów (CPD), jednostki podległej MSWiA. Po wyprodukowaniu i naniesieniu danych posiadacza na blankiet jest on następnie rozsyłany do urzędów gmin, a na końcu trafia do rąk obywateli. Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że już w miniony wtorek z resortu cyfryzacji (MC) wyszła dyspozycja, by wstrzymać wysyłkę do gmin. Okazało się, że pewna partia już wyprodukowanych e-dowodów ma wadę – nie wgrał się na nie certyfikat podpisu osobistego. Do dziś konfuzja wśród samorządowców jest spora.

Więcej w: E-dowodowa wpadka pod kontrolą, choć z wątpliwościami (dostęp płatny)

Dziennik Gazeta Prawna: Rosyjskie trolle w akcji

Zaczynającą się właśnie w Unii Europejskiej kampanię wyborczą może zakłócać kremlowska machina dezinformacyjna. Wymierzona ma być m.in. w relacje Warszawa – Kijów i w europejskie aspiracje Ukrainy Szef Estońskiej Służby Wywiadu Zagranicznego opublikował ostatnio raport, z którego wynika, że Moskwa przygotowuje masową operację dezinformacyjną przed zaplanowanymi na koniec maja wyborami do Parlamentu Europejskiego. – Kreml będzie z pomocą mediów społecznościowych mieszać się w wewnętrzną politykę krajów członkowskich UE i próbować zmobilizować ich obywateli do głosowania na siły polityczne życzliwe Władimirowi Putinowi, żeby wybrać jak największą liczbę prorosyjskich europosłów – powiedział Mikk Marran, szef ESWZ. Dodał, że kampania skoncentruje się na dużych krajach, gdzie prokremlowskie partie odgrywają znaczącą rolę. Kremlowskie trolle skupiają się w Polsce przede wszystkim na uderzaniu w nasze relacje z Ukrainą i w europejskie aspiracje Kijowa.

Więcej w: Polskie cele rosyjskich trolli (dostęp płatny)

Dziennik Gazeta Prawna: Dla koga aplikacja e-sprawozdania?

Firmy wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS przy sporządzaniu i podpisywaniu rocznych raportów mogą korzystać z aplikacji udostępnionej przez Ministerstwo Finansów – poinformował resort. Dotąd narzędzie umożliwiało tylko sporządzanie, podpisanie i składanie sprawozdań finansowych do szefa Krajowej Administracji Skarbowej przez podatników PIT. Pisaliśmy o tym w artykule „Jest aplikacja do e-sprawozdań, ale nie dla wszystkich” (DGP nr 242/2018). Podatnicy CIT, którzy od 1 października 2018 r. muszą tworzyć sprawozdania finansowe w strukturach logicznych (w formacie XML), musieli to zrobić na własną rękę, na przykład kupując odpowiedni program. Teraz już mogą stworzyć i podpisywać e-sprawozdanie (zarówno bezpłatnym profilem zaufanym, jak i podpisem kwalifikowanym) w aplikacji MF. Nadal jednak do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) sprawozdania przesyła się za pomocą systemów udostępnionych przez resort sprawiedliwości. Wystarczy tylko pobrać wygenerowany i podpisany plik XML.

Więcej w: Aplikacja e-Sprawozdania Finansowe już też dla podatników CIT (dostęp płatny)

Dziennik Gazeta Prawna: Ulgi IP Box oraz B+R można stosować razem

Ministerstwo Finansów potwierdziło w odpowiedzi na pytanie DGP, że możliwe jest korzystanie z obu preferencji. Ma to napisać także w przygotowywanych właśnie objaśnieniach podatkowych. Chodzi o istniejącą już od kilku lat preferencję na badania i rozwój (ulga B+R) oraz wprowadzoną dopiero od 2019 r. ulgę w CIT – Innovation Box (zwana też IP Box). Pierwsza dotyczy zarówno podatników PIT, jak i CIT i pozwala ponownie odliczyć od dochodu wydatki (tzw. koszty kwalifikowane) uwzględnione już w kosztach podatkowych. Z drugiej (IP Box) mogą korzystać tylko podatnicy CIT. Polega ona na objęciu stawką 5 proc. dochodu z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej, czyli m.in. z patentów, praw ochronnych na wynalazek, na wzór użytkowy, praw z rejestracji wzoru przemysłowego, a nawet autorskiego prawa do programu komputerowego.

Więcej w: Można stosować dwie ulgi: IP Box oraz B+R (dostęp płatny)

Dziennik Gazeta Prawna: Kiedy kasy online?

Sejm przyjął w piątek dwie ważne nowelizacje. Pierwsza ma wprowadzić do ustawy o VAT obowiązek stosowania kas online, które będą przesyłać dane o transakcjach do fiskusa w czasie rzeczywistym. Druga odnosi się do wymiany informacji podatkowych z innymi państwami. Obie trafią teraz do Senatu. Pierwsza nowelizacja ma wejść w życie co do zasady 1 maja br., ale nowe urządzenia będą wprowadzane stopniowo. Pierwsi będą je stosować mechanicy (również ci, którzy naprawiają i wymieniają opony) oraz stacje benzynowe. Dla nich obowiązek ten wejdzie w życie już 1 stycznia 2020 r. Pół roku później (od 1 lipca 2020 r.) będą je musiały stosować: hotele, pensjonaty placówki gastronomiczne oraz sprzedający m.in. węgiel, brykiet i podobne paliwa stałe, wytwarzane z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu do celów opałowych. Natomiast od 2021 r. nowy rodzaj urządzeń będzie obowiązkowy dla: fryzjerów, kosmetyczek, lekarzy, prawników, siłowni, klubów fitness, a także świadczących usługi budowlane.

Więcej w: Pierwsze kasy online będą od 2020 r. (dostęp płatny)

Dziennik Gazet Prawna: Podatkiem w Ubera

Ministerstwo Infrastruktury rezygnuje z przepisów dopuszczających możliwość pobierania opłat za przejazd taksówką przy pomocy aplikacji mobilnej. Z korekty zawartej w ósmej już wersji nowelizacji ustawy o transporcie drogowym i o czasie pracy kierowców zadowoleni są taksówkarze, przynajmniej ci zrzeszeni w związku zawodowym Warszawski Taksówkarz. Korporacje już o wiele mniej. – To krok w dobrym kierunku, bo urządzenie służące do naliczania opłaty musi być zatwierdzone przez Główny Urząd Miar. A o ile trudno sobie wyobrazić kontrolę metrologiczną aplikacji, to już program, który będzie fałszował jej wskazania – łatwo – mówi Jarosław Iglikowski z Warszawskiego Taksówkarza. Jednocześnie podkreśla, że bez wskazanych regulacji nadal będzie możliwe zamawianie kursów przez aplikację, która z góry poda cenę za przejazd. – W każdym taksometrze jest możliwość wbicia ceny umownej. Wówczas niezależnie od liczby przejechanych kilometrów na końcu kursu taksometr wyświetla ustaloną wcześniej opłatę, która jest też drukowana na paragonie fiskalnym. Więc te usługi są i mogą dalej być legalne, chyba że jakaś gmina nie zgadza się stosowanie na jej terenie cen umownych – dodaje taksówkarz.

Więcej w: Lex uber, wydanie ósme poprawione (dostęp płatny)

Dziennik Gazeta Prawna: Księgowi chcą e-sprawozdań

Biura rachunkowe znalazły się w potrzasku. Spółki wymagają od nich złożenia sprawozdania do rejestru i przekazują im w tym celu klucz do podpisu elektronicznego. Odmowa kończy się często utratą klienta. Z kolei za przesłanie raportu bez uprawnień grożą kary. W świetle prawa księgowi nie są bowiem zawodowymi pełnomocnikami.  Stowarzyszenie Księgowych w Polsce (SKwP), widząc problem, postuluje zmiany w przepisach. – Ustawodawca powinien rozszerzyć grupę pełnomocników uprawnionych do składania sprawozdań do KRS także o osoby, którym powierzono prowadzenie ksiąg – mówi dr Monika Król-Stępień, biegły rewident, wiceprezes dolnośląskiego oddziału SKwP i członek zarządu Quatro sp. z o.o. Dodaje, że niestety zmiany w ustawie o KRS, które wejdą w życie 1 kwietnia, faworyzują profesjonalnych pełnomocników.

Więcej w: Księgowi chcą składać e-sprawozdania do KRS. Ale nie mogą i... ryzykują (dostęp płatny)

Gazeta Wyborcza: Nieprzejrzysty Uber

Biznes Ubera w Polsce stoi na nieprzejrzystym systemie partnerów flotowych. Są wśród nich wirtuozi optymalizacji podatkowej i zwykłe słupy, przez które z budżetu państwa mogą wyciekać miliony. Niedawno opisaliśmy, jak wolontariusze fundacji Incolumis Civis wypracowują przychód Ubera. Tak, to nie jest pomyłka: globalna cyberkorporacja, której inwestorami są największe na świecie banki inwestycyjne, rząd Arabii Saudyjskiej czy raper Jay-Z, wykorzystuje wolontariuszy w Polsce.
Fundacja była partnerem flotowym Ubera – jak twierdziła – największym w naszym kraju. Jej kierowcy wozili pasażerów z punktu A do B, ale na papierze pracowali bez wynagrodzenia, a za “kieszonkowe” prowadzili akcję edukacyjną o bezpieczeństwie na drogach. Dzięki temu fundacja nie płaciła podatków, składek ZUS i mogła eksploatować imigrantów.

Więcej w: Kościół Latającego Ubera (dostęp płatny)

Gazeta Wyborcza: Zmiany personalne w Facebooku

Tydzień po ogłoszeniu, że Facebook zacznie stawiać na prywatność użytkowników, z firmy odchodzą dwaj kluczowi pracownicy. Chris Cox, odpowiedzialny za rozwój platform długoletni przyjaciel Zuckerberga, i Chris Daniels, wiceszef WhatsAppa. Chris Cox pracował w Facebooku od ponad dekady. Był jednym z pierwszych inżynierów, od 2014 r. był odpowiedzialny za rozwój platformy Facebooka, a od dziesięciu miesięcy dodatkowo Instagrama i WhatsAppa. Nieoficjalnie wskazywano go na potencjalnego następcę Marka Zuckerberga. Chris Daniels pracował w Facebooku od ośmiu lat. Zajmował się m.in. rozwojem biznesu, partnerstwami, a od 2018 r. był wiceprezesem WhatsAppa. Nowym opiekunem produktu zostaje Fidji Simo, a nowym szefem WhatsAppa Will Cathart. Tydzień temu Facebook ogłosił, że ma być teraz "platformą skupioną na prywatności". W serwisy Zuckerberga ma być wbudowane szyfrowanie danych, aby treści użytkowników były chronione przed osobami i instytucjami postronnymi, ale także przed samą korporacją.

Więcej w: Poważne zmiany w Facebooku. Odchodzą kluczowi dyrektorzy (dostęp płatny)