Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają skargi obywateli dotyczące realizacji projektów dofinansowanych z programu „Polska Cyfrowa”, o czym często też informujemy na łamach TELKO.in, np. w komentarzu Czy istnieje „równy dostęp do internetu”?
Obywatele zgłaszają RPO problemy z podłączeniem gospodarstw domowych do sieci szerokopasmowych. Skarżą się na przypadki pomijania gospodarstw zgłoszonych do podłączenia, mimo że sąsiednie posesje są podłączone. Zwracają też uwagę na niedostateczną komunikację z firmami świadczącymi usługi.
Mimo kierowania indywidualnych próśb do operatorów, sytuacja nie poprawia się. Zdarza się, że przedstawiciele firm nie odpowiadają na kierowane do nich wiadomości (przepisy ich do tego nie zobowiązują).
Jak wyjaśnia RPO, z informacji od Centrum Projektów Polska Cyfrowa wynika, że beneficjenci programu, czyli firmy świadczący usługi podłączenia do szerokopasmowego internetu, mają prawo swobodnego wyboru gospodarstw do realizacji inwestycji. Wystarczy by spełniły określone w dokumentacji konkursowej wymagania tzw. minimum pokryciowe.
Niestety, obywatele nie mają możliwości żądania objęcia inwestycją ich gospodarstw. Mogą jedynie zgłosić zapotrzebowanie na usługę dostępu do internetu szerokopasmowego na stronie opracowanej przez Urząd Komunikacji Elektronicznej.
Zgłoszenie takie nie jest jednak wiążące. Z informacji dostępnych na stronie Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, dotyczącej programu „Polska Cyfrowa”, wynika, że obywatele mogą kontaktować się w tej sprawie bezpośrednio z operatorami.
W wystąpieniu do sekretarza stanu ds. cyfryzacji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Janusza Cieszyńskiego zastępca RPO Stanisław Trociuk zaznacza, że mimo wykonywania usług przez podmioty prywatne, są one realizowane przy wsparciu środków publicznych, co stanowi o ich specjalnym charakterze. W związku z tym powinny zostać wprowadzone reguły minimalne, zapewniające „sprawiedliwy i równy” dostęp do usługi.
Rzecznik prosi o wprowadzenie kryteriów ograniczających w pewnym stopniu dowolność w wyborze gospodarstw objętych inwestycją. Ze skarg wynika, że dobrym rozwiązaniem byłoby zobowiązanie beneficjentów do wykonania na koszt własny przyłącza do gospodarstwa znajdującego się w pobliżu realizowanej inwestycji POPC.
RPO postuluje też rozważenie możliwości uwzględnienia w wymogach projektowych lub w odpowiednich przepisach zobowiązania operatorów do uwzględniania wniosków obywateli lub przynajmniej udzielenia terminowej odpowiedzi.
