42 proc. badanych deklaruje, że spotkało się kiedyś z próbą przestępstwa finansowego, a u 7 proc. była to próba udana, pokazało badanie SW Research przeprowadzone na zlecenie Banku Pocztowego, zrealizowane w ramach programu „Cyberdojrzali. Bądź mądrzejszy od oszusta”. Ankietowani, którzy wzięli udział w badaniu, najczęściej wśród metod oszustwa, z którymi oni (lub ich bliscy) mieli do czynienia wskazywali metodę „na dopłatę do paczki” oraz metodę „na wnuczka”.
Choć liczba respondentów deklarujących kontakt z cyberprzestępcą (41 proc. osób 60+ i 44 proc. osób 40+) prawie nie różni się między grupami, to jednak osoby powyżej 60 roku życia dużo rzadziej (31 proc.) niż osoby po 40 roku życia (42 proc.) zaznaczały odpowiedź, że ich bliscy kiedykolwiek spotkali się z próbą cyberoszustwa. Taki rozkład głosów wskazuje, że to osoby w wieku 60+ zdecydowanie częściej mogą być ofiarami przestępców po drugiej stronie telefonu, maila czy komunikatora internetowego.
– Cyberoszustwa coraz częściej dotykają Polaków, w tym szczególnie osoby z grupy wiekowej 50+. Niestety w cyfryzującym się świecie coraz popularniejsze stają się oszustwa z użyciem nowoczesnych narzędzi zdalnej komunikacji, tj. smsów, maili czy rozmów telefonicznych. Oszuści posługujący się metodami np. „na wnuczka”, „na policjanta” czy „na pracownika banku” w samym 2022 r. wyłudzili na terenie całego kraju – jak szacuje Policja – ponad 140 mln złotych! Te dane szokują, dlatego tak ważna jest profilaktyka i edukacja. Banki coraz częściej umożliwiają weryfikację doradcy klienta w aplikacji mobilnej – mówi cytowany w komunikacie Krzysztof Mucha, z-ca dyrektora departamentu bezpieczeństwa i ryzyka operacyjnego w Banku Pocztowym.
Respondenci najczęściej słyszeli o metodzie „na wnuczka” – zna ją aż 88 proc. wszystkich badanych. Dobrze znanymi metodami wśród respondentów są też oszustwa finansowe metodami „na policjanta/prokuratora/pracownika banku”, „na dopłatę do paczki” czy też piramidy finansowe. Najmniej rozpowszechnioną okazała się być metoda „na tanią wycieczkę sakralną” – zaznaczyło ją 18 proc. wszystkich badanych (16 proc. osób 40+ i 20 proc. osób 60+). Największe różnice między grupami można dostrzec przy metodzie „na policjanta" – znanej średnio 68 proc. respondentów (72 proc. osób 60+ oraz 63 proc. osób 40+), metodzie „na sprzedaż na popularnym portalu zakupowym” – znanej średnio 42 proc. respondentów (35 proc. osób 60+ i 50 proc. osób 40+), oraz „na wiadomość hakerską” – ta metoda znana jest średnio 35 proc. badanych (zaznaczyło ją 41 proc. osób 40+ i 30 proc. osób 60+).
W ramach badania sprawdzono również, kto zdaniem ankietowanych najczęściej może paść ofiarą cyberoszustów. Ponad połowa wszystkich respondentów deklaruje, że każdy bez względu na wiek metodą „na dopłatę do paczki” (56 proc.) oraz „na sprzedaż na popularnym portalu zakupowym” (52 proc.), ale już 75 proc. badanych uważa, że osoby w wieku 60+ lat są najczęstszymi ofiarami metody „na tanią wycieczkę sakralną”, a aż 94 proc., że osoby w tym wieku są najczęstszymi ofiarami oszustw metodą „na wnuczka”.
Wśród metod oszustwa, z którymi respondenci lub ich bliscy mieli osobiście do czynienia najbardziej popularna były metoda „na dopłatę do paczki” (19 proc. wszystkich respondentów, 19 proc. osób 60+, 18 proc. osób 40+) oraz metoda „na wnuczka” (16 proc. wszystkich, 15 proc. osób 60+, 16 proc. osób 40+). 17 proc. wszystkich respondentów (16 proc. osób 60+, 17 proc. osób 40+) zaznaczyło odpowiedź „Inne” w pytaniu o rodzaj przestępstwa, z którym spotkali się oni sami lub ich bliscy – a tym samym deklarują, że padli ofiarą oszustwa, które nie kwalifikowało się do żadnej z omawianych, najpopularniejszych kategorii wyłudzeń (zawartych na liście badania). Może to oznaczać, że ogólna świadomość istnienia innych sposobów oszustw jest niższa, przez co w efekcie większa część społeczeństwa faktycznie pada ofiarą tych mniej znanych metod wykorzystywanych przez cyberprzestępców.
W ramach badania przeprowadzono 1011 ankiet z reprezentatywnymi grupami osób w wieku 60+ lat (507 ankiet) oraz ich dzieci w wieku 40+ lat (507 ankiet).
