Unia Europejska jest daleka od osiągnięcia celów w zakresie łączności określonych w programie polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” (Digital Decade Policy Programme) – konstatuje Komisja Europejska w opublikowanym dziś drugim sprawozdaniu na temat stanu cyfrowej dekady, zawierające kompleksowy przegląd postępów poczynionych w dążeniu do osiągnięcia celów cyfrowych określonych na 2030 r.
– Sieci światłowodowe, które mają kluczowe znaczenie dla zapewnienia łączności gigabitowej i umożliwiają korzystanie z najnowocześniejszych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, chmura obliczeniowa i internet rzeczy, docierają do zaledwie 64 proc. gospodarstw domowych. Wysokiej jakości sieci 5G docierają obecnie jedynie do 50 proc. (oparte na dedykowanych do 5G pasmach) terytorium UE, a ich wydajność jest nadal niewystarczająca do świadczenia zaawansowanych usług 5G (mało sieci 5G SA). Aby sprostać tym wyzwaniom, państwa członkowskie i Komisja powinny współpracować na rzecz wspierania prawdziwie funkcjonalnego, jednolitego rynku cyfrowego – podkreśla KE.
W 2023 r. wykorzystanie sztucznej inteligencji, chmury obliczeniowej lub dużych zbiorów danych przez przedsiębiorstwa europejskie było również znacznie poniżej celu cyfrowej dekady wynoszącego 75 proc. Zgodnie z obecnymi tendencjami do 2030 r. tylko 64 proc. przedsiębiorstw będzie korzystać z chmury obliczeniowej, 50 proc. z dużych zbiorów danych, a jedynie 17 proc. ze sztucznej inteligencji.
Z analizy Komisji wynika, że w obecnym scenariuszu wspólne wysiłki państw członkowskich nie osiągną poziomu ambicji UE. Zidentyfikowane luki obejmują potrzebę dodatkowych inwestycji, zarówno na szczeblu unijnym, jak i krajowym, w szczególności w obszarach umiejętności cyfrowych, wysokiej jakości łączności, wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) i analizy danych przez przedsiębiorstwa, produkcji półprzewodników i ekosystemów przedsiębiorstw typu start-up.
Także w zakresie umiejętności cyfrowych określonych w cyfrowej dekadzie, są one nadal dalekie od osiągnięcia, a jedynie 55,6 proc. ludności UE posiada co najmniej podstawowe umiejętności cyfrowe. Zgodnie z obecną tendencją liczba specjalistów w dziedzinie ICT w UE wyniesie w 2030 r. około 12 mln, przy utrzymującym się braku równowagi płci. Aby osiągnąć te cele, państwa członkowskie powinny stosować wieloaspektowe podejście do wspierania umiejętności cyfrowych na wszystkich poziomach edukacji oraz zachęcać młodych ludzi, w szczególności dziewczęta, do zainteresowania się dyscyplinami nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki (STEM).
Jak podkreśla Bruksela, tegoroczne sprawozdanie jest apelem o bardziej ambitne działania wobec państw członkowskich, ponieważ osiągnięcie celów cyfrowej dekady w zakresie infrastruktury cyfrowej, przedsiębiorstw, umiejętności i usług publicznych ma kluczowe znaczenie dla przyszłego dobrobytu gospodarczego i spójności społecznej UE.
Dlatego też Komisja zaktualizowała również zalecenia dla poszczególnych krajów i przekrojowe zalecenia dla każdego państwa członkowskiego UE w celu wyeliminowania stwierdzonych luk.
Według KE, aby osiągnąć cyfryzację sektora przedsiębiorstw, zasadnicze znaczenie ma zachęcanie MŚP do korzystania z innowacyjnych narzędzi cyfrowych, w szczególności chmury obliczeniowej i sztucznej inteligencji, a także mobilizowanie dalszych inwestycji prywatnych w przedsiębiorstwa typu start-up o dużym wzroście. Ma to kluczowe znaczenie dla utrzymania konkurencyjności Europy w odniesieniu do innowacji, wydajności i wzrostu opartych na danych.
Innym poważnym wyzwaniem, przed którym stoi transformacja cyfrowa UE, pozostaje ograniczone rozpowszechnienie technologii cyfrowych poza dużymi miastami. Aby zlikwidować tę przepaść cyfrową, zasadnicze znaczenie ma wspieranie współpracy między podmiotami europejskimi na szczeblu transgranicznym i lokalnym, na przykład poprzez projekty wielokrajowe, europejskie centra innowacji cyfrowych (EDIH) i konsorcja na rzecz europejskiej infrastruktury cyfrowej (EDIC).
KE zauważa natomiast, że państwa członkowskie czynią postępy w realizacji celu, jakim jest zapewnienie obywatelom i przedsiębiorstwom dostępu do wszystkich kluczowych usług publicznych i elektronicznej dokumentacji medycznej w internecie, a także zapewnienie im bezpiecznej identyfikacji elektronicznej (eID). Pomimo nierównego wykorzystania w państwach członkowskich identyfikacja elektroniczna jest obecnie dostępna dla 93 proc. ludności UE i oczekuje się, że unijny portfel tożsamości cyfrowej będzie zachęcać do korzystania z niej. W dotychczasowym scenariuszu postępowania osiągnięcie 100 proc. cyfrowych usług publicznych dla obywateli i przedsiębiorstw do 2030 r. pozostaje jednak wyzwaniem.
Państwa członkowskie będą teraz musiały dokonać przeglądu i dostosowania swoich krajowych planów działania, aby dostosować je do ambicji programu polityki „Droga ku cyfrowej dekadzie” przed 2 grudnia 2024 r. Komisja będzie monitorować i oceniać wdrażanie tych zaleceń oraz przedstawi sprawozdanie z postępów w kolejnym sprawozdaniu na temat stanu cyfrowej dekady w 2025 r.
