Polacy korzystający z mediów społecznościowych deklarują, że dbają o bezpieczeństwo swoich danych, jednak nie czytają regulaminów w tego typu serwisach.
Z badania firmy Sophos wynika, że aż 63 proc. ankietowanych przed założeniem konta zwraca uwagę na politykę prywatności i zasady korzystania z nowego serwisu. Dla 71 proc. kluczowa jest możliwość konfiguracji ustawień prywatności konta użytkownika. Jednocześnie okazuje się, że znaczna część osób korzystających z Facebooka nie zgadza się z zapisami znajdującymi się w regulaminie tego serwisu. Może to oznaczać, że wbrew zapewnieniom, wielu użytkowników wcale go nie czyta.
Ponad połowa (56 proc.) polskich ankietowanych przyznała, że zwraca uwagę na to, z jakiego kraju pochodzi dany serwis społecznościowy i gdzie przetwarzane są umieszczane w nim dane. Tak samo twierdzi 62 proc. respondentów z Czech i 52 proc. Węgrów. W przypadku Polaków do kwestii rodowodu danego serwisu najczęściej uwagę przykładali najstarsi (55-65 lat) użytkownicy mediów społecznościowych (średnio 71 proc. ). Wśród najmłodszych, 18-24 lata, było to zaledwie 4 na 10 badanych (40 proc.).
Deklaracje dotyczące ostrożności przy zakładaniu kont w serwisach społecznościowych i zapoznawania się z ich zasadami zderzono z fragmentem regulaminu portalu Facebook. Osoby biorące udział w ankiecie spytano o to, czy zdecydowałyby się na założenie profilu w portalu, w którego zasadach znajduje się następujący zapis:
„Ponadto otrzymujemy i wykorzystujemy niektóre informacje związane z lokalizacją nawet po wyłączeniu usług lokalizacyjnych. Obejmuje to następujące sytuacje:
• Adresy IP, których używamy do oszacowania Twojej ogólnej lokalizacji. W razie potrzeby możemy wykorzystać adresy IP do oceny Twojej konkretnej lokalizacji, aby chronić bezpieczeństwo Twoje lub innych osób”.
Prawie połowa badanych (47 proc. ), nie wiedząc, że chodzi o regulamin Facebooka, udzieliła odpowiedzi, że nie założyłaby konta w serwisie z takimi przepisami. Rzeczonego zapisu w regulaminie nie zaakceptowałoby 68 proc. badanych Czechów i aż 76 proc. Węgrów. W Polsce, wśród najbardziej wzbraniających się przed takim zapisem, znaleźli się ankietowani po 55. roku życia i osoby z wyższym wykształceniem. Warto tu zaznaczyć, że swój profil na należącym do firmy Meta portalu ma aż 88 proc. wszystkich polskich użytkowników internetu. Oznacza to, że wielu z nich albo nie przeczytało regulaminu Facebooka, albo korzysta z tego serwisu społecznościowego mimo świadomości, że narusza on ich prywatność.
Serwisy Facebook i X (dawniej Twitter) zaczęły oferować swoim użytkownikom płatne subskrypcje oferujące m.in. brak reklam i wyższy poziom bezpieczeństwa. Z badania firmy Sophos, zrealizowanego przed wprowadzeniem opcjonalnych abonamentów, wynika, że 20 proc. ankietowanych z Polski (z Czech 25 proc., z Węgier zaledwie 9 proc.) chciałoby korzystać z takich odpłatnych planów. Opcję tę najczęściej rozważają badani z grupy wiekowej 35-44 i osoby z wyższym wykształceniem. 17 proc. wszystkich respondentów z Polski deklaruje, że nie zamierza uiszczać żadnych opłat za korzystanie z mediów społecznościowych. Zdania w tej sprawie nie ma blisko co piąty (19 proc.) ankietowany.
– Mechanizm funkcjonowania większości platform cyfrowych, a w szczególności mediów społecznościowych, opiera się na ekonomii uwagi i informacyjnej pętli. Użytkownicy oddają coraz więcej prywatnych informacji o sobie, otrzymując w zamian spersonalizowane treści i reklamy, a także darmowy dostęp do platform społecznościowych. Niestety taki mechanizm podważa podział na sferę prywatną i publiczną, jednocześnie poszerzając zakres tego, co jest powszechnie uznawane za intymne i warte ochrony. Mówiąc inaczej, oddajemy coraz więcej informacji o sobie w zamian za cyfrowe korzyści – tłumaczy dr Damian Gałuszka, socjolog, adiunkt na Wydziale Humanistycznym AGH, członek Laboratorium EduVRLab.
Blisko trzech na czterech ankietowanych z Polski (74 proc.) ogranicza lub całkowicie usuwa konta w serwisach społecznościowych, z których już nie korzystają. Tego kroku, kluczowego z punktu widzenia cyberbezpieczeństwa, nie wykonują najczęściej respondenci z grupy wiekowej 18-24 lata (33 proc.) i osoby z wyższym wykształceniem.
Pozostali badani (26 proc. w Polsce, 30 proc. na Węgrzech, a 36 proc. w Czechach) przyznają, że świadomie nie dezaktywowali swoich profili albo nie pamiętają, czy to zrobili.
