Konieczność nowelizacji Prawa telekomunikacyjnego w obszarze mechanizmu prowadzenia aukcji częstotliwościowych oraz refarmingu pasma radiowego – to najbardziej ważkie dla rynku wnioski z kontroli nad gospodarką częstotliwościową, jaką przeprowadziła Najwyższa Izba Kontroli. NIK opublikowała dzisiaj raport. Wnioski w części porywają z zaleceniami pokontrolnymi dla Ministra Cyfryzacji, o których informowaliśmy w lipcu.
– Najwyższa Izba Kontroli w wyniku przeprowadzonych badań, w tym dotyczących procedury aukcyjnej i stwierdzonych w jej przebiegu nieprawidłowości i uchybień, uważa za zasadne podjęcie inicjatywy legislacyjnej przez Ministra Cyfryzacji (we współpracy z Prezesem UKE) dla nowelizacji Prawa telekomunikacyjnego i wydanych do niego przepisów wykonawczych, w celu ich uzupełnienia o regulacje, które umożliwią w przyszłości sprawny, ograniczony w czasie, przebieg aukcji (w szczególności licytacji), jak też umożliwią przeprowadzenie refarmingu widma radiowego – pisze we wnioskach NIK.
Najważniejsze zarzuty z raportu NIK – dobrze znane rynkowi – dotyczą trybu przeprowadzenia aukcji 800/2600 MHz w latach 2014-2015. Izba wskazuje m.in. opieszałość postępowania, błędy w procedowaniu dokumentacji aukcyjnej, a wreszcie zmianę rozporządzenia aukcyjnego w trakcie aukcji. Co ciekawe, choć izba stwierdza przychody z tego postępowania (9,2 mld zł) znacznie przekroczyły plany budżetowe, to zaznacza, ze mogło to być ze szkodą dla cen detalicznych płaconych przez klientów.
W związku z aukcją 800/2600 MHz NIK stwierdziła także kolizję obszarów przewidzianych do obowiązkowych inwestycji zwycięzców tego postępowania z obszarami wsparcia wyznaczonymi w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa. Argumentacja Urzędu Komunikacji Elektronicznej jest taka, że POPC przewiduje budowę sieci o parametrach NGA, dla której inwestycje operatorów komórkowych – z powodów wydajności technologii – mają charakter tylko uzupełniający.
Wiele zarzutów w raporcie NIK dotyczy braku planowania gospodarki zasobami, względnie niewypełniania istniejących planów i związanych z nimi wskaźników. To akurat zdaje się mieć mniejsze znaczenie dla rynku z wyłączeniem jednej sprawy: refarmingu pasma radiowego. To się zaczyna robić praktyczny problem czego przykładem sprawa pasma 1800 MHz, co do którego UKE nie może uzyskać konsensusu operatorów, a gdzie można by poprawić efektywność użytkowania pasma.
NIK wskazuje także na znaczne opóźnienia w stosunku do planów w rozdysponowaniu pasma radiowego w różnych zakresach, choć akurat wydaje się, że po ostatniej aukcji rynek nie odczuwa tutaj większego deficytu.
Jeżeli chodzi o ugodę ze Sferię, to NIK nie kwestionuje zawarcia tego porozumienia, a bardziej okoliczności dla których spór arbitrażowy właścicieli Sferii z Polska trwa nadal – mimo ugody. Wedle Izby, powodem było opóźnienie w możliwości wykorzystania pasma 850 MHz przez operatora.
Chociaż kontrola NIK dotyczyła przede wszystkim gospodarki częstotliwościowej, to zahaczyła również o inne kwestie wynikające z Narodowego Planu Szerokopasmowego. M.in. inwentaryzację infrastruktury. NIK stwierdziła luki w danych dostarczanych przez zobowiązanych przedsiębiorców telekomunikacyjnych, jak również nie odpowiedni stopnień weryfikacji tych danych, czy niewystarczający stopień dyscyplinowania przedsiębiorców. NIK zwróciła jednak uwagę również na niewystarczające zasoby kadrowe w UKE.
Wynikiem kontroli były poniższe wnioski wystosowane do ministra cyfryzacji oraz prezesa UKE.
Wnioski do Prezes UKE:
1) dokończenie prac nad strategią regulacyjną, w tym:
− rzetelne zaplanowanie zadań i terminów ich wykonania, z uwzględnieniem mierników, które faktycznie będą służyły ocenie ich realizacji,
− uwzględnienie, przy jej opracowaniu, zaleceń sformułowanych przez audytora wewnętrznego, dotyczących systemu monitoringu celów i zadań objętych strategią;
2) udostępnianie projektów rozstrzygnięć w sprawie ustalania i zmiany planów zagospodarowania częstotliwości wraz z uzasadnieniem oraz informowanie o wszczęciu postępowania konsultacyjnego Prezesa UOKiK;
3) egzekwowanie, w terminie określonym w art. 29 ust. 2 megaustawy, od przedsiębiorców telekomunikacyjnych informacji o posiadanej infrastrukturze;
4) informowanie kontrolowane podmioty o działaniach, jakie mogą być podjęte przez Prezesa UKE w przypadku nieusunięcia stwierdzonych nieprawidłowości lub udzielenia niewystarczających wyjaśnień;
5) dokonanie analizy przepisów Prawa telekomunikacyjnego i aktów wykonawczych, dotyczących w szczególności instytucji aukcji i refarmingu oraz wystąpienie do organu nadzorującego o podjęcie inicjatywy legislacyjnej w celu usprawnienia przebiegu aukcji i umożliwienia przeprowadzenia refarmingu;
6) realizowania zaleceń wydawanych po kontrolach wewnętrznych i w wyniku audytów wewnętrznych.
Wnioski do Ministra Cyfryzacji:
1) terminowe przekazywanie Prezesowi Rady Ministrów sprawozdań z działalności Prezesa UKE oraz terminowe rozpatrywania skarg;
2) egzekwowanie od Prezesa UKE wartości wskaźników do monitorowania realizacji Narodowego Planu Szerokopasmowego, wskazanych w tym Planie.
Wnioski pokontrolne NIK nie są wiążące dla kontrolowanych, ale wymagają przynajmniej odniesienia się do nich. Zarówno UKE, jak i MC zadeklarowały podjęcie działań wynikających z wniosków NIK.
